Dyrektywa RED III w sprawie OZE przyjęta. Polska zobowiązana do realizacji jej celów m.in. w ciepłownictwie i energetyce.

W niedzielę 19 listopada 2023 w życie weszła kluczowa dla zwiększenia wykorzystania zielonej energii dyrektywa RED III. Jej głównym celem jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych poprzez szerokie wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Dyrektywa RED III zakłada również, że zgodnie z nowelizacją państwa członkowskie do 2030 roku muszą pozyskiwać 45% energii z OZE. Czy realizacja założeń strategii “Fit for 55”, jakim jest redukcja emisji gazów cieplarnianych w UE przynajmniej o 55% jest możliwa do zrealizowania?

W dążeniu do celu szczególną rolę odegrać mają odnawialne źródła energii wykorzystane przede wszystkim w ciepłownictwie oraz chłodnictwie. Głównym założeniem dyrektywy jest zwiększenie produkcji zielonej energii na terenie całej Wspólnoty co znacząco ograniczy emisję gazów cieplarnianych do atmosfery. Według założeń, dzięki mikroinstalacjom fotowoltaicznym i pompom ciepła w budynkach można będzie wytwarzać aż 49% zielonej energii w sektorze budownictwa.

Dyrektywa RED III wyznacza, że w każdym roku – w samym ciepłownictwie – udział OZE ma rosnąć średnio o 0,8%, z założeniem, że cel ten dla Polski to dodatkowe 0,5% na rok. Wynika to z zaległości w ograniczeniu emisyjności, która wynosi 39,84 mln ton rocznie. Jednak, aby cel udało się zrealizować trzeba działać, a w tym pomóc ma przyspieszona procedura zatwierdzania i klauzula „nadrzędnego interesu publicznego”. Klauzula zaproponowana w dyrektywie RED III stawia na szybką ścieżkę wydawania pozwoleń związanych z energią odnawialną. Wszystko to ma złożyć się na usprawnienie procesu wdrażania projektów zielonej energii w naszym kraju.

Realizacja inwestycji OZE będzie teraz łatwiejsza

Kraje członkowskie Unii Europejskiej mają wyznaczyć specjalne strefy „przyspieszonych inwestycji OZE” dla odnawialnych źródeł energii. Dzięki nim nie tylko procedury środowiskowe będą łatwiejsze, ale także budowa źródeł OZE trafi do celów inwestycji publicznych. Zgodnie z decyzją Parlamentu, organy krajowe powinny potrzebować nie więcej niż 12 miesięcy na zatwierdzenie nowych instalacji znajdujących się w strefach, które wykorzystują zieloną energię. Poza strefami z trybem przyspieszonym, czas na decyzję nie powinien wynieść więcej niż 24 miesiące. Wprowadzenie stref zagwarantuje, że inwestycja nie koliduje z wymogami ochrony środowiska czy miejscowym planem zabudowy, a inwestorzy nie będą musieli czekać na opinię środowiskową.

Dodatkowo zostanie ułatwiona procedura dla pozwoleń wydawanych do miejsc już zagospodarowanych, w których skład wchodzą m.in.: dachy, parkingi, obiekty przemysłowe oraz inne lokalizacje wykorzystywane obecnie przez człowieka. Istotne jest, że dzięki przyspieszeniu procedur dla tych obszarów, brak decyzji urzędu w wyznaczonym terminie oznacza jednoczesną zgodę na realizację inwestycji.

Dyrektywa powoduje także zobowiązanie państw członkowskich do corocznej renowacji minimum 3% powierzchni budynków należących do instytucji publicznych. Będą one musiały uwzględniać wymogi w zakresie efektywności energetycznej w procesach zakupowych.

Na ten moment w Polsce Ministerstwo Klimatu i Środowiska uwzględniło prosumencję lokatorską, dzięki której wspólnoty mieszkaniowe mogą korzystać z obniżonych kwot za energię elektryczną lub zwrotu w ramach wyprodukowanej nadwyżki energetycznej.

Transformacja energetyki w Europie w kierunku odnawialnych źródeł energii to krok milowy w stronę ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i zmniejszenia kosztów energii dla każdego obywatela. Cel, do którego dąży obecnie Komisja Europejska to zdecydowane ograniczenie importu paliw kopalnych i zwiększenie samowystarczalności energetycznej Wspólnoty. Także w Polsce następuje zwrot ku lokalnym źródłom OZE wsparty programami dla osób indywidualnych, bloków wielorodzinnych oraz przedsiębiorców jak np. Kredyt Ekologiczny czy Energia Plus. Mamy więc szansę osiągnąć oczekiwane i nałożone przez dyrektywę założenia. W przypadku budynków wielorodzinnych zmiany możemy zauważyć już teraz, ponieważ w ramach programu DARMOmodernizacja mamy szansę tworzyć „zielone blokowiska”, a Ciepłownia Przyszłości to innowacyjny projekt na skalę światową, będący krokiem w stronę niemal całkowitej dekarbonizacji i osiągnięcia neutralności klimatycznej – mówi dr Kamil Kwiatkowski, Dyrektor ds. Projektów Badawczych, Euros Energy

Nastał więc czas, aby zacząć postrzegać transformację energetyczną jako szansę na przyszłość pełną innowacji oraz większych oszczędności dla każdego obywatela przy jednoczesnym zachowaniu zdrowego, czystego powietrza. Nie można pominąć faktu, że energia odnawialna zapewnia nam większą niezależność od importu surowców energetycznych i krok ku większej suwerenności i stabilności ekonomicznej.

Dyrektywa RED III weszła w życie w niedzielę 19 listopada 2023 roku, a kraje członkowskie mają 18 miesięcy na wdrożenie nowych przepisów.